De rol van de 5 Kings Own Scottish Borderers in de Slag om Vlissingen
5 Kings Own Scottish Borderers
Bevelvoerend officier: Luitenant-kolonel Turner
Nadat de commando’s van het No. 4 Commando met succes aan land zijn gekomen, is het de beurt aan de opvolgende eenheden. Op volgorde zijn dit de 4 Kings Own Scottish Borderers, de 5 Kings Own Scottish Borderers en daarop aansluitend de 7/9 Royal Scots.
In dit artikel beschrijf ik de gebeurtenissen van de 5 Kings Own Scottish Borderers in Vlissingen. Om de leesbaarheid te verhogen, heb ik sectornummers, codenamen en posities omgezet naar herkenbare locaties in en rond de stad.
5 Kings Own Scottish Borderers onder bevel van commandant Luitenant-kolonel Turner
Op 1 november 1944 vertrekken de 5 Kings Own Scottish Borderers (5 KOSB) vanuit de omgeving van Brugge (België) naar Breskens. De reis begint om 07:00 uur en wordt gemaakt in legertrucks. Aangekomen in Breskens wacht de eenheid op het bevel om aan boord te gaan van de landingsvaartuigen.
De oversteek naar Vlissingen kent een valse start. Na het verlaten van de haven keren de landingsvaartuigen weer terug naar Breskens. Het lijkt alsof het landingsstrand zwaar onder vijandelijk vuur ligt. Dit blijkt achteraf eigen vuur te zijn geweest. Uiteindelijk komen de 5 KOSB rond 16:00 uur aan in Vlissingen.
De strijd, die al enkele uren duurt, verloopt voorspoedig en het zuidelijke deel van de stad is grotendeels vrij van tegenstand. Na overleg op het tactische hoofdkwartier (17:30-20:00 uur) is overeengekomen dat, nu de avond valt, de 5 KOSB niet meer zullen worden ingezet. Het plan is nu als volgt: op 2 november zal de eenheid naar het noordelijke deel van de stad optrekken. Dit staat te gebeuren om 05:30 uur. De opdracht is duidelijk: het noordelijk gelegen stadsdeel ontdoen van Duitse tegenstand.
Voordat compagnie A en C aan hun taak beginnen, neemt de artillerie gedurende 30 minuten het gebied onder vuur. Zodra de artillerie zwijgt, gaan de twee compagnieën op pad naar hun doel. Dit was het plan, maar het verliep anders.
Exact om 05:30 uur vertrekken de soldaten. Kort hierna vindt een zwaar incident plaats. Zodra compagnie A en C de sector ‘Grouse’ intrekken, openen de Duitsers vanaf ‘Dover’ het vuur. In de voorste groep van compagnie A vallen veertien gewonden door Duits mortiervuur. Binnen compagnie C raken zowel de bevelvoerder als beide sectieleiders gewond. De bevelvoering wordt overgenomen door Luitenant Carmichael.
Na dit voorval kost het compagnie A enige tijd om te reorganiseren. Het valt niet mee om dit snel voor elkaar te krijgen in het donker. Hierna gaan de compagnieën aan het werk. Het doorzoeken van de woningen verloopt langzaam, maar tot tevredenheid.
Compagnie A weet de opgegeven sector (‘COD’) rond het middaguur te zuiveren. Compagnie C volbrengt haar taak iets eerder. Voor 11:30 uur is sector ‘Grouse’ vrij van Duitsers.
Nu is het de beurt aan compagnie B en D om de resterende sectoren (Pike, Partridge, Trout en Duck) in het noordelijke gedeelte van de stad van Duitsers te ontdoen. Beide compagnieën ondervinden weinig problemen bij het uitvoeren van deze taak. Voor 14:00 uur zijn alle sectoren vrij van vijandige activiteiten.
De 5 Kings Own Scottish Borderers behouden hun sectoren en posities gedurende de nacht en een deel van de volgende dag. De oostelijk gelegen compagnieën B en D worden zowel door Duits machinegeweer- als artillerievuur bestookt. Het Duitse vuur is afkomstig uit de richting van sector ‘Haymarket’ en is matig tot licht. Vanaf de oever van het Kanaal door Walcheren wordt het vuur beantwoord door de soldaten van compagnie B en D.
De artillerie neemt ‘Haymarket’ en ‘Strand’ onder vuur.
In de ochtend van 3 november ontvangt de brigade een bericht. Het betreft een order om het kanaal over te steken en de aanval in te zetten op het havengebied. Dit gaat een nachtelijke aanval worden. Het uur nul staat op 4 november om 02:30 uur.
De taakverdeling is als volgt: compagnie B zet de aanval in op het noordelijke deel van ‘Haymarket’ en ‘Strand’. Compagnie D doet ‘Piccadilly’ en ‘Cornhill’, en compagnie C trekt naar ‘Waterloo’ en ‘Knightsbridge’. Compagnie A blijft in reserve.
Gedurende de rest van 4 november neemt compagnie A de sector van compagnie C over. Compagnie A heeft nu de verantwoordelijkheid over ‘Waterloo’ en ‘Knightsbridge’. Het hoofdkwartier van de compagnie bevindt zich op de hoek van ‘Cornhill’ en ‘Waterloo’. Compagnie C trekt zich terug naar ‘Trout’ en gaat in reserve. Het hoofdkwartier van de brigade is gehuisvest bij de elektriciteitscentrale (PZEM).
De 5 KOSB krijgen de opdracht hun huidige positie te handhaven. De volgende ochtend nemen de 4 Kings Own Scottish Borderers het over. Voor de 5 KOSB zit de strijd in Vlissingen erop.
Er is geen twijfel over mogelijk dat de 5 Kings Own Scottish Borderers hun taak uitstekend hebben uitgevoerd. Er moet niet vergeten worden dat de brigade voor het laatst betrokken was bij gevechtshandelingen in juni 1940. Vooral op de tweede dag is er flink gevochten. Het aantal slachtoffers binnen de compagnie viel volgens het oorlogsjournaal mee: negen doden en achtenvijftig gewonden.
