Mijn zoektocht naar informatie over het gangenstelsel in de omgeving van de Westbeer is nog steeds niet vastgelopen. Iedere dag ontvang en vind ik weer nieuwe informatie. Duidelijk is dat er gangen zijn onder de Westbeer. Dat is nu zeker. De bouwtekeningen van de Franse genie laten dit ook zien. Op de tekeningen zijn de gangen aangegeven van Bastion 1 ( de Westbeer – verdedigingswerk uit de Franse tijd – ) En dan vind je na eventjes zoeken in het beeldarchief van de Gemeente Vlissingen ook nog een tekening uit 1946 waarop later aantekeningen zijn gemaakt waar de toegangen te vinden zijn en hoe ze zijn afgesloten.
In 1939 werd er besloten om het gangenstelsel te gaan gebruiken als schuilkelder. In het verlaagde plantsoen naast het standbeeld van Naerebout is men ijverig begonnen met het zoeken naar de gangen. Na een tijd zijn deze gevonden en is getracht een opening te maken in de zolder van de gang, deze was echter te dik en te stevig. Daarom heeft men de zijkant uitgegraven en is er een opening gemaakt in de schietgaten van de gang om toegang te krijgen. In het artikel van A.H. Van Dijk ” De gangen,domein van ‘Gasjes’ en ‘Grote gasten’ ” staat (door mij nu samengevat verteld) : Zodra de werklieden verdwenen waren kropen wij de gangen in. Het was vreselijk muf en er stond water in. We hebben het hele gangenstelsel verkend en richting de Zeevaartschool werd de gang steeds dieper. Het water kwam tot aan het plafond van de gang. We hadden kaarsjes bij ons, gingen die uit dan moesten we snel wegwezen ivm zuurstof te kort. De gangen werden drooggepompt en als schuilkelder ingezet. Maar eerst werd het plantsoen opgevuld en betegeld, Naerebout omhoog gebracht en er werd een trap gemaakt die aansloot op beide gangen (rode cirkel). Een jaar later werd de boulevard tot verboden gebied verklaard door de bezetter. En kon de schuilkelder niet gebruikt worden.
Op de plek naast de monnik van de Westbeer had de bezetter een stevige en goed verdedigbare bunker neergezet. De Duitsers hebben nog geprobeerd om het bestaande gangenstelsel op te nemen in hun eigen verdedigingsstelsel. Op afraden van de Gemeente, technisch niet mogelijk heeft men dit niet gedaan. Tijdens de bevrijding van Vlissingen hebben de bevrijders flink strijd moeten leveren om deze bunker te veroveren. Maar na 2 dagen kwamen de Duitsers naar buiten, met een witte vlag. Maar volgens de Commando’s kwamen deze Duitsers niet uit de bunker maar uit ….. de…. gangen ! Ze kwamen naast het standbeeld van Frans Naerebout omhoog. ” Op de treden van de ingang lag het stenen hoofd van Frans Naerebout. Ik heb met het hoofd in mijn handen gestaan.” uit : ” Gangen,Gasjes en Gasten”
Na de oorlog verdween alles weer onder de grond totdat in 1981 de boulevard aan de deltawet moest worden aangepast. De gangen kwamen bloot te liggen en een raadslid opperde de mogelijkheid om de gangen voor het publiek op te stellen. Het waterschap sloeg met alle geweld damwanden door de gangen heen waardoor deze onherstelbaar beschadigd zijn geraakt.
Bron : A.H van Dijke artikel ” De gangen, domein van ‘gaasjes ‘ en ‘grote gasten’.
