[vc_row full_width=”” parallax=”” parallax_image=””][vc_column width=”1/1″][vc_column_text]Gedurende de jaren voor de Duitse inval was de bevolking ingelicht over de mogelijkheid van oorlogsgeweld en de te nemen maatregelen. Een van deze maatregelen betrof verduistering.
In januari 1940 stond er een oefenverduistering gepland, aangekondigd in de Courant van 4 januari 1940.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row full_width=”” parallax=”” parallax_image=””][vc_column width=”1/1″][vc_single_image image=”3434″ alignment=”center” border_color=”grey” img_link_large=”yes” img_link_target=”_self” img_size=”medium”][/vc_column][/vc_row][vc_row full_width=”” parallax=”” parallax_image=””][vc_column width=”1/1″][vc_column_text]
De evaluatie van deze oefening werd bekend gemaakt
in de krant van 16 januari 1940
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row full_width=”” parallax=”” parallax_image=””][vc_column width=”1/1″][vc_column_text]
De verduisteringsoefening die gisteravond hier ter stede is gehouden, kan een volledig succes worden genoemd. Zelden zagen wij een stad zoo aardedonker als Vlissingen gisteravond was. Een zeer zeldzame uitzondering bulten beschouwing latend, heeft de bevolking op buitengewoon goede wijze medegewerkt en in de alarm periode was de stad vrijwel geheel verlaten, met uitzondering van de weinigen, die zich ambtshalve op straat moesten bevinden.
Heeft de bevolking zich gisteravond van haar beste zijde doen kennen, waarvoor wij den ingezetenen gaarne hulde brengen, verschillende leden van de gemeentelijke luchtbeschermingsdiensten hebben het er lelijk bij laten zitten. Er waren in de diverse vakcommando’s te veel absenten en dat is een ernstige tekortkoming, waarover de betrokkenen wel meer te horen zullen krijgen.
Acht uur. Het tijdstip waarop volgens de mededelingen in ons blad de verduisteringsoefening een aanvang moet nemen. Er loeien geen sirenes zoals bij vorige oefeningen, om de bevolking aan haar verplichtingen te herinneren. Maar toch, hoewel slechts de wijzer van de klok op onzen plicht duidt, weten de Vlissingers wat hun te doen staat. En als wij even na achten op straat gaan, valt het wandelen in de duistere straten ons lang niet mee. De boulevards zijn verlicht met het oog op de mogelijkheid van overvliegende machines van vreemde nationaliteit, die moeten weten boven neutraal gebied te zijn. En ook de kustverlichting brandt met het oog op de internationale scheepvaart. Maar overigens is het in Vlissingen aardedonker. En wij wensen in stilte, dat men wat méér trottoirbanden had wit geschilderd. Dat is een groot gemak als men in het donker zijn weg moet zoeken. Nu weten de mensen wel ongeveer waar het voetpad eindigt; men ziet ze hier en daar voorzichtig naar het trottoir tasten. Meestal lukt dat ook wel; maar vrij dikwijls ziet men iemand toch — al dan niet met een krachtterm — net even te vroeg of te laat den stap wagen, zodat struikelingen niet tot de zeldzaamheden behoren.
PRACHTIGE MEDEWERKING.
De bevolking werkt prachtig mee. Niet alleen op het gebied van verduisteren. Maar ook wat het verkeer betreft. Er wordt wel niet veel gereden in de donkere straten, maar de weinige verkeersmiddelen die wij nog zien, hebben vrijwel alle goed afgeschermd licht. En de enkeling die op den regel een uitzondering vormt, wordt prompt aangehouden.
Op den rijweg zien wij geen voetgangers. Heel belangrijk, wanneer men er bijvoorbeeld even aan denkt hoe sterk in verduisterd Engeland de laatste maanden het aantal verkeersongevallen is toegenomen. De voetgangers houden behoorlijk rechts. En al is het wandelen op straat dus niet aangenaam, in de gegeven omstandigheden zijn alle factoren gunstig te noemen.
KLEINE FOUTJES.
Hier en daar zien wij door een bovenlicht, dat de bewoner vergat af te schermen, een gangverlichting branden. Wat een zee van licht geeft zoo’n bescheiden lampje in de donkere straten. Nu en dan is een ingezetene ook gedachteloos als hij zijn huis verlaat. Uit macht der gewoonte wordt dan het licht in het portaal aangestoken, de deur gaat open en de gevolgen laten zich raden. Wij geven toe: dit zijn kleinigheden, maar zij zouden in oorlogstijd groot gevaar kunnen oproepen.
Opmerkelijk was ook, dat verschillende voertuigen met goed afgeschermde voorlichten, hun rode achterlampjes hadden vergeten ; die boden uit de lucht een prachtig herkenningsmiddel voor een verkeersweg!
Ook de rokers doen verstandig bij oefeningen als gisteravond, hun liefhebberij op straat niet te beoefenen; wie van een hoog punt iemand een sigaar of sigaret heeft zien aansteken, zal geschrokken zijn van de massa licht die zo’n simpel lucifersvlammetje verspreidt.
Op onze wandeling door de stad zagen wij bij de drogisterij van de firma Vijf vinkel in de étalage een aardige toepassing van lichtgevende verf; de opschriften waren in het donker zonder enige moeite uitstekend leesbaar.
IN DEN HOOFDCOMMANDOPOST.
Waar wij ook even een kijkje namen, was het heel den avond een goed georganiseerde drukte. Daar kwamen de berichten binnen die, al dan niet via de politie, uit de diverse vakken werden gemeld. Het is in dit verband goed, er nog even aan te herinneren, dat zowel op den St. Jacobstoren, als op den toren van de brandweerkazerne uitkijkposten waren opgesteld, die de lichten die zij beneden tussen 8 en 10 uur nog opmerkten, rapporteerden, waarna er direct een mannetje op af ging om de bewoners aan hun verplichtingen te herinneren. In het begin van de oefening werden een stuk of wat adressen gerapporteerd, maar vrijwel zonder uitzondering werd de fout direct hersteld. De rapporten over slechte verduistering die niet afdoend werd hersteld, zijn tot zeer enkele beperkt gebleven. Het trok sterk de aandacht, dat hier ook een belangrijk militair object: de
Arsenaalkazerne toe behoorde ; van „verduistering” kon hier nauwelijks gesproken worden.
Op het hoofdcommando gaf de burgemeester van zijn belangstelling blijk, terwijl hij per auto ook op verschillende plaatsen in de stad zich van de situatie op de hoogte heeft gesteld. Natuurlijk was het hoofd van den Luchtbeschermingsdienst met de hoofden van de hulpdiensten present. De commissaris van politie te Middelburg kwam een kijkje nemen, evenals de verduisteringsofficier van de weermacht in Zeeland, die zich op luchtbeschermingsgebied specialiseert.
LUCHTALARM !
Om 5 voor half tien werd in den hoofdcommandopost gebruik gemaakt van het simpele knopje dat 7 van de 8 sirenes tegelijk in werking stelt. De bediening van de sirene in de binnenhaven werd telefonisch gewaarschuwd en toen loeiden de sirenes hun lugubere waarschuwing over donker Vlissingen.
Het zeldzame verkeer werd gestaakt. De mensen die nog op straat waren, gingen haastig huiswaarts of zochten een toevlucht in portieken. Enkelen gingen naar den schuilkelder in de voormalige brouwerij. En in een paar minuten lag Vlissingen verlaten. Dat bood een naargeestige beklemmende aanblik. Maar het was uitstekend ! De burgerij heeft in alle opzichten ook aan dit deel der oefening medegewerkt. Herhaaldelijk werden wij tijdens de alarm-periode aangesproken door mensen die in portieken stonden en vroegen of zij nog niet door konden gaan. Een bewijs, dat men de oefening zeker niet als een grap beschouwd heeft. Men heeft rustig gewacht tot om kwart voor tien langgerekt en oorverdovend sirene-geloei het einde van het alarm aangaf.
Op den St. Jacobstoren konden wij zien, hoe dit signaal enkele ingezetenen in de gedachte bracht, dat de oefening was afgelopen. Zij staken licht aan, maar werden blijkbaar al spoedig op hun vergissing attent gemaakt. Vrijwel al die lichtpunten verdwenen tenminste weer gauw en tot ruim tien uur is Vlissingen verduisterd gebleven. De mensen waren over het algemeen niet naar bed gegaan en zaten ook niet in het donker ; maar de verduistering was ditmaal werkelijk uitstekend toegepast zodat het huiselijke leven vrijwel normaal kon worden voortgezet.
DE HULPDIENSTEN.
Toen luchtalarm werd gemaakt, rukten de diverse hulpdiensten uit naar de posten waar zij zich hebben te melden. Voor den ijver waarmee de grote meerderheid dezer ingezetenen zich ook gisteren aan haar vrijwillige taak heeft gegeven, hebben wij niets dan lof. Het is echter spijtig, te moeten constateren, dat een zeer groot percentage schromelijk in gebreke is gebleven door zonder kennisgeving weg te blijven. Wat denkt men bijvoorbeeld van onderstaand staatje?[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row full_width=”” parallax=”” parallax_image=””][vc_column width=”1/1″][vc_single_image image=”3442″ alignment=”center” style=”vc_box_border” border_color=”grey” img_link_large=”” img_link_target=”_self” img_size=”medium”][/vc_column][/vc_row][vc_row full_width=”” parallax=”” parallax_image=””][vc_column width=”1/1″][vc_column_text]Hieruit blijkt dus, dat in 1 post ruim 1/10, in de drie andere zelfs omstreeks een vierde deel van de leden der hulpdiensten, rustig thuis of elders is gebleven toen luchtalarm werd gemaakt ! Zij hebben zich in ieder geval niet op hun posten gemeld.
Bedenk toch mannen, dat de burgerij in geval van nood op U rekent ! Dat gaat zoo toch niet.
HULPPOLITIE EN POLITIEK.
Zoals men misschien weet, bevat de instructie voor onbezoldigde gemeenteveldwachters (die geldt voor de hulppolitie die gisteravond vóór den aanvang der oefening door den commissaris van politie werd beëdigd) een artikel 3 dat aldus luidt : „Zij zijn verplicht zich te houden buiten den strijd der politieke partijen en in dien zin is het hun verboden als lid van een vereniging, dan wel daarbuiten staande, in den strijd der politieke partijen van welke richting ook, een werkdadig aandeel te nemen.” Het is begrijpelijk, dat twee leden der hulppolitie aan de eisen van dit artikel niet konden voldoen, aangezien zij lid van den gemeenteraad zijn, waarin zij respectievelijk voor de A.R. partij en de S.D.A.P. zitting hebben.
Toen zij hier gisteravond bij de beëdiging over spraken, zat er dus niets anders op, dan hen te schrappen van de lijst der hulppolitie, zodat zij gisteren niet als zodanig in functie zijn geweest.
DE TRAM
was gisteravond uitstekend verduisterd. Op de hoek van de Scheldestraat kon gelukkig nog tijdig een botsing worden voorkomen tussen de stationstram en haar collega uit Middelburg, die — doordat de signaallampen waren uitgeschakeld — op hetzelfde spoor kwamen ; dit werd echter bijtijds bemerkt. Natuurlijk zou een signalering te ontwerpen zijn, die ook aan luchtbeschermings eisen beantwoordt. Maar wij hebben reden om aan te nemen, dat in oorlogstijd de tram in het geheel niet zal rijden ; de beugel trekt namelijk zoveel en zulke grote vonken, dat de tram daardoor de aanwezigheid van een stad zou verraden,
TOT BESLUIT.
Dat wij over de medewerking der Vlissingsche burgerij over het algemeen bijzonder tevreden zijn, schreven wij reeds. Meer waarde heeft echter nog het feit, dat diezelfde tevredenheid geconstateerd kan worden bij alle betrokken autoriteiten en deskundigen. De burgemeester was uitstekend te spreken over zijn ervaringen en met het hoofd van den luchtbeschermingsdienst en zijn staf was dit al niet minder het geval.
Het hoofd van den luchtbeschermingsdienst verzocht ons (en we geven daar graag gevolg aan), namens hem mede te delen dat politie en hulppolitie gisteravond geen enkele onaangename ervaring hebben gehad. Hij zegt hartelijk dank voor de medewerking die van alle kanten is ondervonden. Ook voor de toekomst zullen de Vlissingers met luchtbeschermingsoefeningen en de daaraan verbonden overlast, niet méér worden geplaagd dan beslist onvermijdelijk is. Want de ervaring van gisteravond heeft geleerd, dat op de medewerking der burgerij volledig kan worden gerekend ![/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
